اقتصاد کلان

اهداف:

● ایجاد ثبات اقتصادی و اداری
● تضمین حاکمیت دولت
● حفظ کارکردهای اساسی در مرحله انتقالی ایران

اولویت های کلیدی:

● کنترل نهادهای مالی و پولی.
● کوتاه کردن مراحل اداری
● برقراری مجدد روابط بین المللی اساسی

مفروضات:

● رضایت سیاسی گسترده از دولت انتقالی.
● حمایت کافی در میان مدیران میان رده ی وزارتخانه ها و سازمانها.
● هیچ نهاد جایگزین معتبری برای به چالش کشیدن مشروعیت بین المللی وجود نداشته باشد.

صفحه ۱۴۷

اقدامات:

ثبات اقتصادی:
● کنترل نهادهای مالی/پولی: ایمن سازی بانک مرکزی ایران و سیستم پرداخت ملی برای جلوگیری از بانک گریزی(bannk run) 

و تداوم پرداخت های دولتی منظم برای حفظ مصرف خصوصی (حدود 50 درصد تولید ناخالص
داخلی).
● سیاست پولی: توانمندسازی بانک مرکزی به عنوان نهادی مستقل:
○ کنترل نرخ بهره با هدف مهار تورم
○ اتخاذ سیاست نرخ ارز شناور یا خزنده و خاتمه سیاست نرخ ثابت ارز
● کنترل سرمایه: تحمیل موقت برای جلوگیری از فرار سرمایه و ایمن سازی دارایی های وابستگان رژیم سابق.
● صدور بدهی داخلی: انتشار اوراق قرضه از طریق موسسات مالی محلی برای پوشش شکاف های کوتاه مدت
بودجه.
● حمایت از بازنشستگان موجود: پرهیز از اختلال در پرداخت مزایای بازنشستگان فعلی تا جای ممکن، آمادگی
برای گذار از سیستم بازنشستگی با مزایای معین به سیستم بازنشستگی با تامین مالی کامل توسط مشارکت معین  

(fully funded defined contribution)
روابط بین الملل:
● به رسمیت شناخته شدن: تصدیق دارایی های مسدود شده 120 تا 150 میلیارد دالری از ایاالت متحده، اتحادیه
اروپا، چین، صندوق بین المللی پول و سازمان ملل.
● منابع اضطراری: استفاده از دارایی های صندوق اضطراری برای تثبیت بخش مالی، پوشش کسری بودجه و از
سرگیری صادرات نفت/گاز.
● مشارکت مجدد در سطح جهانی: باز کردن مذاکرات با موسسات بین المللی و بازارهای مالی برای بازگرداندن
اعتبار.

صفحه ۱۴۸

ساده سازی اداری:
● کوچک کردن نهادهای ایدئولوژیک: از بین بردن یا کاهش نهادهای مرتبط با رژیم سابق برای کاهش هزینه های
مالی و نشان دادن اصالحات.
● ادغام وزارتخانه ها: ادغام آژانس های اضافی برای افزایش کارایی.
● محدودیت اصلاحات اساسی: تعویق اصلاحات ساختاری را تا زمانی که یک دولت منتخب با حکم قانون اساسی
تشکیل شود.

  

توصیه:
سریع عمل کنید و اولویت بندی کنید:
● تضمین کنترل مالی/پولی.
● به دنبال به رسمیت شناخته شدن بین المللی
● آغاز اصلاحات کوچک اداری.
ثبات مالی و تحت نظر گرفتن احساسات عمومی برای تنظیم سیاست ها.

نتایج مورد انتظار:
● جلوگیری از فروپاشی اقتصادی، تثبیت تورم و حفظ اعتماد عمومی.
● برقراری مجدد تعامل بین الملی برای استفاده از سرمایه های حیاتی و فرصت های تجاری.
● کاهش هزینه ها و زمینه سازی برای اصلاحات دراز مدت حکمرانی از طریق ساده سازی اداری.

نظارت و ارزیابی:
● نظارت دقیق بر جریان وجوه به و از بانک های مرکزی و تجاری برای اطمینان از ثبات و اجرای تعدیل های مورد
نیاز.
● نظارت منظم برای ارزیابی ثبات اقتصادی بر عرضه خدمات اساسی و جریان کالا از طریق بنادر و مراکز توزیع.
● نظارت بر حضور کارکنان منظم در وزارتخانه ها و ادارات دولتی، انجام تنظیمات برای اطمینان از تداوم خدمات
اساسی دولتی.

صفحه ۱۴۹

تثبیت بانک ها و پول

نمای کلی

این طرح انتقال، رویکرد استراتژیک برای تثبیت بازارهای مالی ایران در دوره انتقالی را با تمرکز بر جلوگیری از اختلالات
سیستمی، بازگرداندن شفافیت، حفاظت از ثروت ملی و بازسازی اعتماد سرمایه گذاران ترسیم می کند. هدف این طرح
اجرای گام های عملی – مانند بسته شدن هدفمند بازار، اصلاحات ارزی، و بازگشایی مرحله ای – و در عین حال پرداختن
به ریسک های فوری فرار سرمایه، قیمت گذاری نادرست دارایی ها و خرابی نهادی است.

اهمیت تثبیت بانک ها و پول

تثبیت بانک ها و پول در طول دوره گذار بسیار مهم است، زیرا ثبات اقتصادی، دسترسی به خدمات مالی و اعتماد
عمومی را تضمین می کند که برای بهبود و رشد ملی ضروری است. بدون احیای مجدد قدرت بانک مرکزی و حفظ عملیات
بانکی، پس اندازها کاهش می یابد، فرار سرمایه تسریع می شود، تورم افزایش مییابد و اعتماد سرمایه گذاران داخلی و
جامعه بین المللی از بین می رود.

1. اهداف

هدف 1: ارزیابی سلامت بانک و استقرار پشتیبانی نقدینگی اضطراری.
هدف 2: حفظ عملیات بانکی و تداوم سیستم پرداخت.
هدف 3: بازگرداندن اعتماد عمومی و طرفین خارجی و حفظ یکپارچگی مالی.

2. اولویت های کلیدی

صفحه ۱۵۰

اولویت 1: برقراری مجدد کنترل عملیاتی بر بانک مرکزی ایران و سیستم های پرداخت ملی برای اطمینان از تداوم خدمات
بانکی و جلوگیری از اختلالات مالی. 

اولویت 2: بازگرداندن اعتبار سیاست پولی با توانمندسازی یک بانک مرکزی مستقل برای رسیدگی به تورم و گذار به یک
رژیم نرخ ارز منعطف.

 اولویت 3: از یکپارچگی سیستم مالی از طریق کنترل سرمایه موقت و مسدود کردن دارایی ها با هدف قرار دادن افراد در
معرض سیاسی و نهادهای مرتبط با رژیم محافظت کنید. 

اولویت 4: بسیج منابع مالی خارجی با تضمین شناسایی بین المللی و دسترسی به دارایی های مسدود شده برای تثبیت
بخش مالی و بازسازی اعتماد.

3. مفروضات

فرض 1: اقتدار انتقالی کارآمد با کنترل نهادهای کلیدی (بانک مرکزی ایران، خزانه داری، بانک های بزرگ).
فرض 2: ثبات نسبی بدون جنگ فعال و انتقال مسالمت آمیز یا محدود قدرت با حفظ زیرساخت های اصلی.
فرض 3: دسترسی به زیرساخت های مالی، از جمله سیستم های پرداخت، تسهیلات بانک مرکزی و ارتباطات.
فرض 4: گشودگی به تعامل بین المللی، از جمله به رسمیت شناختن بالقوه توسط قدرت های بزرگ.
فرض 5: مسیر رفع تحریم ها یا دسترسی قانونی به دارایی های مسدود شده در دسترس یا قابل مذاکره است.

صفحه ۱۵۱

4. اعمال

اقدام 1: رهبری و کنترل نهادی
● نصب یک رئیس جدید برای بانک مرکزی، وزیر خزانه داری موقت و مدیران موقت بانک های دولتی و خصوصی
● کنترل فیزیکی و اداری ایمن بر بانک مرکزی ایران و زیرساخت های پرداخت ملی.
● ایجاد یک کارگروه تثبیت مالی برای هماهنگی عملیات بانکی، مدیریت نقدینگی و ارتباطات عمومی.
اقدام 2: تثبیت سیستم پولی و بانکی
● اعطای استقلال عملیاتی بانک مرکزی برای تعیین نرخ بهره، مدیریت نقدینگی و اجرای سیاست ضد تورم.
● افزایش نرخ بهره برای مقابله با فشارهای تورمی.
● گذار به رژیم نرخ ارز شناور یا خزنده.
● خدمات بانکی و پرداخت بدون وقفه را برای حمایت از مصرف خصوصی و عملیات بخش عمومی حفظ کنید.
● انتشار اوراق قرضه داخلی از طریق موسسات مالی محلی برای رفع کسری بودجه کوتاه مدت.
اقدام :3 یکپارچگی مالی و کنترل
● ارائه بیمه سپرده %100 برای حساب های خرده فروشی و تجاری برای 100 روز اول با محدودیت برداشت.
● اجرای کنترل سرمایه موقت برای محدود کردن جریان های مالی خروجی.
● مسدود کردن حسابهای ارزی بزرگ مرتبط با وابستگان رژیم، مؤسسات عمومی و افراد در معرض سیاسی.
● بررسی و عالمتگذاری تراکنش های با ارزش بالا (مثال بالای 1 میلیون دلار).
● ممنوعیت نقل و انتقالات خودی و فروش دارایی ها توسط نهادهای مرتبط با رژیم.
● هماهنگی با حوزه های قضایی خارجی (مانند چین، امارات متحده عربی) برای مسدود کردن و محافظت از
دارایی های عمومی ایران در خارج از کشور.

5. توصیه ها

توصیه 1: اقدام سریع برای ایجاد کنترل بر نهادهای مالی و پولی برای جلوگیری از فروپاشی سیستمیک

صفحه ۱۵۲

توصیه 2: اولویت انتصابات رهبری موسسات مالی را برای نشان دادن ثبات و حکومت تکنوکراتیک  

توصیه 3: استفاده از کنترل سرمایه و مسدود کردن دارایی ها به صورت استراتژیک برای محافظت از ثروت ملی در عین
حال زمان دهی برای تحقیقات قانونی 

توصیه 4: تمرکز اقدامات اولیه بر روی تضمین سپرده و تداوم سیستم پرداخت برای حفظ اعتماد عمومی.

 توصیه 5: تالاش برای به رسمیت شناخته شدن بین المللی (از ایالات متحده، اتحادیه اروپا، چین، صندوق بین المللی
پول، سازمان ملل متحد) برای باز کردن دسترسی به ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار ذخایر منجمد. 

توصیه 6: استفاده از وجوه اضطراری برای تثبیت سیستم بانکی، حمایت از عملیات مالی و شروع مجدد تجارت نفت و
گاز.

 توصیه 7: شروع تعامل دیپلماتیک با نهادهای چندجانبه برای بازسازی اعتبار ایران در بازارهای مالی جهانی.

توصیه 8:تعویق اصلاحات ساختاری یا قانون اساسی در مقیاس بزرگ تا زمان روی کار آمدن یک دولت منتخب دموکراتیک


توصیه 9: کوچک کردن نهادهای ایدئولوژیک یا تکراری برای نشان دادن اصلاحات و کاهش بار مالی.
توصیه 10: نظارت مداوم بر احساسات عمومی و شرایط مالی برای تنظیم مجدد اقدامات در زمان واقعی

6. نتایج مورد انتظار

نتیجه 1: عملیات بانکی تثبیت شده و خدمات مالی بدون وقفه.

صفحه ۱۵۳

نتیجه 2: کاهش تورم و نوسانات ارز از طریق سیاست پولی معتبر.
نتیجه 3: افزایش اعتماد عمومی به موسسات مالی از طریق تضمین، شفافیت و تغییر رهبری.
نتیجه 4: جلوگیری از فرار سرمایه و سلب دارایی از طریق کنترل های هدفمند و مسدودسازی دارایی ها.
نتیجه 5: دسترسی ایمن به منابع مالی با حفاظت از دارایی های عمومی و تعامل مجدد بین المللی.
نتیجه 6: ایجاد زمینه برای اصلاحات بلندمدت تحت رهبری منتخب آینده.

7. نظارت و ارزیابی

معیارهای موفقیت:
● انتصاب و فعال سازی پست های رهبری کلیدی (رییس بانک مرکزی، وزیر خزانه داری، مدیران بانک)
● تغییر نرخ تورم و نرخ بهره هدف
● نوسانات نرخ ارز
● درصد تغییر حجم سپرده های بانکی
● وضعیت عملیاتی شعب بانک ها، سیستم پرداخت و دستگاه های خودپرداز
● حجم جریان سرمایه خروجی
● تضمین ارزش دارایی های مرتبط با رژیم در داخل و خارج از کشور
● پیشرفت در بازگشایی و استفاده از دارایی های خارجی مسدودشده

صفحه ۱۵۴

فرآیند بررسی:
● جلسات هفتگی مرجع انتقال با دستور کارها و تصمیمات منتشر شده
● افشای منظم عمومی و انتصابات رهبری، مأموریت ها و انتقال
● گزارش ماهانه ثبات پولی و مالی از بانک مرکزی و خزانه داری
● بهروز رسانی های دورهای عمومی در مورد دسترسی بانکی، بیمه سپرده ها، و پیشرفت اصلاحات
● ردیابی ماهانه دارایی های مسدودشده در خارج از کشور و پیشرفت در همکاریهای حقوقی بین المللی

8. چالش های سیاسی پیش بینی شده

چالش ها:
● مقاومت وفاداران رژیم سابق
● اینرسی بوروکراسی و چندپارگی نهادی
● عدم اجماع سیاسی در مورد اولویت های اصلاحات
● ناحیه عمومی و نوسانات سیاسی
● دخالت در نهادهای تکنوکرات
استراتژی های کاهش:
● کنترل نهادی و دسترسی فیزیکی ایمن
● تعیین رهبری انتقالی روشن و معتبر
● ایجاد یک ساختار فرماندهی اقتصادی متمرکز
● ایجاد کانال های ارتباطی سیاسی و عمومی
● جلوگیری از اصلاحات ساختاری و تمرکز بر اجماع ثبات

صفحه ۱۵۵

تثبیت بازارهای مالی

نمای کلی

این طرح انتقال، رویکرد استراتژیک برای تثبیت بازارهای مالی ایران در دوره انتقالی را با تمرکز بر جلوگیری از اختلالات
سیستمی، بازگرداندن شفافیت، حفاظت از ثروت ملی و بازسازی اعتماد سرمایه گذاران ترسیم می کند. هدف این طرح
اجرای گام های عملی – مانند بسته شدن هدفمند بازار، اصلاحات ارزی، و بازگشایی مرحله ای – و در عین حال پرداختن
به ریسک های فوری فرار سرمایه، قیمت گذاری نادرست دارایی ها و خرابی نهادی است.

اهمیت تثبیت بازارهای مالی

تثبیت بازار مالی در طول دوره گذار بسیار مهم است، زیرا تخصیص سرمایه موثر، اعتماد سرمایه گذاران، و ظهور قیمت
های واقعی و معنادار را تضمین می کند، که همگی برای بازگرداندن ثبات اقتصادی و امکان بهبود و رشد ملی ضروری
هستند. بدون تثبیت، نوسانات بازار، قیمت گذاری مخدوش و فرار سرمایه می تواند تلاش های اصلاحی گسترده تر را
تضعیف کند و عادی سازی اقتصاد را به تاخیر بیندازد.

1. اهداف

هدف 1: جلوگیری از اختلال سیستماتیک در بازارهای مالی.
هدف 2: از مسئولیت پذیری و حمایت از سرمایه گذار اطمینان حاصل کنید.
هدف 3: ثبات و منطقی کردن بازار ارز.
هدف 4: بازگشایی و عادی سازی بازارهای مالی

2. اولویت های کلیدی

اولویت 1: با بستن موقت بخش های آسیب پذیر بازار (مانند بازارهای سهام و بدهی شرکت ها) از اختلال در بازار
جلوگیری کنید تا از فروش هراس انگیز و سلب دارایی های خودی جلوگیری کنید.

صفحه ۱۵۶

اولویت 2: اصلاح بازار ارز با اجرای سیستم دو نرخی برای تثبیت ارز و اولویت بندی واردات ضروری و در عین حال حفظ
کنترل سرمایه برای حفظ ذخایر.
اولویت 3: قبل از بازگشایی بازار، حسابرسی انجام دهید، ارزیابی مجدد دارایی ها را ارزیابی کنید و چارچوب های
حاکمیتی، افشای و نظارتی را تقویت کنید.
اولویت 4: بازگشایی بازارهای مالی به صورت انتخابی، با شروع بازار خزانه داری تحت رویه های انتشار شفاف، و به دنبال
آن بازگشایی های مرحله ای بازار سهام و بدهی مرتبط با اصلاح معیارها.

3. مفروضات

فرض 1: مرجع انتقالی فعال با کنترل نهادهای نظارتی مالی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار.
فرض 2: ثبات نسبی بدون جنگ فعال و انتقال مسالمت آمیز یا محدود قدرت با حفظ زیرساخت های اصلی.
فرض 3: کنترل فیزیکی و دیجیتالی کافی زیرساخت های مالی از جمله بورس اوراق بهادار تهران، سیستم های معامالتی و
بسترهای داده بازار.
فرض 4: در دسترس بودن تخصص تکنوکراتیک برای انجام ممیزی، مدیریت کنترل سرمایه و نظارت بر اصلاح بازار.
فرض 5: کانال های بین المللی برای هماهنگی در مورد مسدود شدن دارایی ها، نظارت بر سرمایه و در نهایت ادغام
مجدد در بازارهای جهانی باز است.

4. اعمال

صفحه ۱۵۷

اقدام 1: انتصاب رهبری جدید در نهادهای کلیدی بازار مالی از جمله بورس اوراق بهادار تهران، سازمان بورس و اوراق
بهادار و صندوق توسعه بازار سرمایه برای اطمینان از نظارت معتبر و همسویی سیاست ها.
اقدام 2: معاملات در بورس اوراق بهادار تهران (TSE )را به مدت ۳۰ تا ۶۰ روز به حالت تعلیق در آورید تا از فروش
وحشتناک جلوگیری شود و امکان حسابرسی فراهم شود.
اقدام 3: به دلیل عدم نقدشوندگی و عدم یکپارچگی قیمت گذاری، بازار بدهی شرکت ها را به مدت ۱۰۰ روز تعطیل کنید.
اقدام 4: انجام حسابرسی مستقل و ارزیابی مجدد ارزش گذاری شرکت های پذیرفته شده در بورس و ابزارهای مالی قابل
معامله عمومی.
اقدام 5: اجرای سیستم نرخ ارز دوگانه با نرخ مدیریت شده برای واردات ضروری و نرخ شناور برای سایر معاملات.
اقدام 6: اعمال کنترل سرمایه برای جلوگیری از خروجی های مرتبط با وابستگان رژیم سابق یا دارندگان ثروت غیرقانونی.
اقدام 7: از سرگیری عملیات بازار خزانه داری ظرف ۳۰ روز، با اولویت بندی ابزارهای کوتاه مدت و نیاز به افشای کامل
بازده و سررسید.
اقدام 8: قوانین حمایت از سرمایه گذار را قبل از بازگشایی بازار، از جمله افشای افزایش یافته، استانداردهای حاکمیتی و
محدودیت های معاملاتی داخلی، ایجاد کنید.
اقدام 9: معیارها و شرایط را برای بازگشایی مرحله ای بازار، مرتبط با شفافیت، اصلاحات قانونی، و تکمیل حسابرسی
تعیین کنید.
اقدام 10: هماهنگی با موسسات مالی بین المللی و تنظیم کننده های بازار برای همسو کردن اصلاحات پس از گذار با
استانداردهای جهانی.

صفحه ۱۵۸

5. توصیه ها

توصیه 1: برای جلوگیری از فروش بی نظم و حفظ ارزش دارایی در دوره انتقال اولیه، سریعا برای تعلیق بازارهای آسیب
پذیر اقدام کنید.
توصیه 2: قبل از بازگشایی هر بازار مالی برای اطمینان از یکپارچگی و حمایت از سرمایه گذار، شفافیت و تدابیر قانونی را
در اولویت قرار دهید.
توصیه 3: از بازار خزانه داری به عنوان یک لنگر اعتبار استفاده کنید، و آن را زودتر تحت استانداردهای دقیق افشا و
قیمت گذاری بازگشایی کنید.
توصیه 4: بازگشایی فازها بر اساس معیارهای قابل تأیید، مانند تکمیل ممیزی ها، ایجاد حمایت از سرمایه گذار، و
آمادگی نظارتی.
توصیه 5: کنترل سرمایه را تا زمانی که ردیابی دارایی و بررسی های قانونی کامل شود، حفظ کنید، به ویژه برای افراد در
معرض سیاسی و نهادهای مرتبط با رژیم.
توصیه 6: مشارکت شرکای بین المللی برای همسو کردن اصلاحات مالی با استانداردهای جهانی و جذب جریان های
سرمایه در آینده.
توصیه 7: آزادسازی پیچیده مالی یا اصلاحات ساختاری را تا زمان استقرار یک دولت منتخب در قانون اساسی به تعویق
بیندازید.
توصیه8:برای مدیریت انتظارات و ایجاد اعتماد با سرمایه گذاران داخلی و بین المللی به طور مداوم و عمومی ارتباط
برقرار کنید.

صفحه ۱۵۹

6. نتایج مورد انتظار

نتیجه 1: جلوگیری از فروپاشی بازار مالی از طریق بسته شدن به موقع و کنترل جریان سرمایه.
حفظ ثروت ملی با جلوگیری از فروش داخلی و خروج سرمایه غیرقانونی.
نتیجه 2: بازگرداندن اعتماد سرمایه گذاران از طریق افزایش شفافیت، تدابیر نظارتی و رهبری معتبر.
نتیجه 3: تثبیت جریان ارز از طریق سیستم دو نرخی و اصلاحات هدفمند بازار ارز.
نتیجه 4: بهبود یکپارچگی بازار از طریق حسابرسی، اصالحات قانونی و تجدید ساختار حاکمیتی.
نتیجه 5: بازگشت مرحله ای به عملکرد بازار، شروع با بازار خزانه داری تحت قیمت گذاری و افشای معتبر.
نتیجه 6: تقویت اعتبار بین المللی، پایه گذاری برای ادغام مجدد بازار سرمایه پس از گذار.

7. نظارت و ارزیابی

معیارهای موفقیت:
● انتصاب و افشای عمومی رهبری جدید در بورس اوراق بهادار، سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای مرتبط
● وضعیت عملیاتی زیرساخت های کلیدی بازار (سکوهای تجاری، سیستم های داده ) و بخش های بازار  (TSE،
بدهی شرکت ها، خزانه داری)
● تکمیل ممیزی های خارجی و بررسی های ارزیابی دارایی ها
● تصویب مقررات حمایت از سرمایه گذار و افشا
● اختلاف نرخ ارز روزانه بین نرخ های رسمی و شناور

صفحه ۱۶۰

● حجم معاملات FX پردازش شده تحت هر نرخ
● حجم معاملات سرمایه خروجی مسدود یا بررسی شده است
● تعداد و ارزش حساب های مسدود یا پرچم گذاری شده برای اقدام قانونی
● پیشرفت در بررسی حقوقی دارایی های مالی مرتبط با رژیم
● حجم معاملات و مشارکت پس از بازگشایی های مرحله ای
● انتشار منحنی بازده اوراق قرضه و پاسخگویی بازار

فرآیند بررسی:
● جلسات هفتگی مرجع انتقال با دستور کارها و تصمیمات منتشر شده
● افشای منظم عمومی و انتصابات رهبری، مأموریت ها و انتقال
● بولتن های منظم در مورد شرایط بازار، تغییر سیاست ها، و بازگشایی جدول زمانی
● گزارش های شفافیت ماهانه در مورد پیشرفت حسابرسی، اجرای کنترل سرمایه، و عملیات FX.
● حسابرسی شخص ثالث ارزش گذاری، افشای مالی و انطباق با مقررات
● هیئت مشاوره خارجی برای بررسی شرایط بازگشایی بازار و معیارها
● گزارش دهی داخلی استاندارد از نهادهای بازار به مرجع انتقالی
● جلسات مشارکت سرمایه گذار برای جمع آوری ورودی و برقراری ارتباط با نقاط عطف اصلاحات

8. چالش های سیاسی پیش بینی شده

چالش ها:
● مقاومت وفاداران به رژیم سابق
● اینرسی بوروکراتیک و تکه تکه شدن نهادی

صفحه ۱۶۱

● عدم اجماع سیاسی در مورد اولویت های اصلاحات
● بی اعتمادی عمومی و نوسانات سیاسی
● دخالت در نهادهای تکنوکرات
استراتژی های کاهش:
● کنترل نهادی و دسترسی فیزیکی ایمن
● رهبری انتقالی روشن و معتبر را تعیین کنید
● یک ساختار فرماندهی اقتصادی متمرکز ایجاد کنید
● ایجاد کانال های ارتباطی سیاسی و عمومی
● جلوگیری از اصلاحات ساختاری و تمرکز بر اجماع ثبات

تثبیت سیستم بهداشت و درمان

هدف:

● به حداقل رساندن اختلالات در نظام سلامت ایران.
● اصلاحات هدفمند برای افزایش کارایی و دسترسی.

اولویت های کلیدی:

● حفظ منابع.
● رفع موانع سمت عرضه.

مفروضات:

● رضایت سیاسی گسترده برای دولت انتقالی.
● حمایت کافی در میان مدیران میانی وزارتخانه ها و سازمان ها.

صفحه ۱۶۲

اقدامات:

تامین مالی:
● تداوم کمک های دولت به سازمان بیمه تامین اجتماعی و سازمان بیمه سلامت ایرانیان، هرکدام با هزینه حدود
۱ درصد تولید ناخالص داخلی.
● حفظ یارانه های ارائه دهندگان، با هزینه تقریبی تقریباً ۱درصد از تولید ناخالص داخلی. 
● اطمینان از جمع آوری مستمر حق بیمه از کارمندان بخش دولتی و خصوصی. در صورت اختلال، ممکن است
برای پوشش کمبودها به بودجه اضافی موقت نیاز باشد.
اصلاحات فوری در سمت عرضه:
● حذف تعرفه واردات دارو برای کاهش هزینه ها و بهبود دسترسی به دارو.
● لغو ممنوعیت خدمات بعد از ساعت کاری تا به اعضای هیئت پزشکی تازه استخدام شده اجازه دهد بعد از
ساعت کار کنند و دسترسی به خدمات افزایش یابد.
● پایان اجرای قیمت گذاری تحمیلی سازمان نظام پزشکی برای تقویت رقابت قیمت.
● به پزشکان اجازه دهید تا به طور آزادانه در سراسر ایران کار کنند و دسترسی را افزایش دهند.

توصیه ها:

● اصلاحات فوری را برای تثبیت سیستم و در عین حال برنامه ریزی برای گسترش نیروی کار درازمدت در اولویت
قرار دهید.
● از موسسات و سازمان های پزشکی غیرایدئولوژیک برجسته ایران به عنوان الگوهایی برای گذار از جمهوری
اسلامی استفاده کنید.

نتایج مورد انتظار:

● اصالحات کوتاه مدت با کاهش هزینه ها و افزایش در دسترس بودن خدمات، تسکین فوری را فراهم می کند.
● اصالحات درازمدت باعث ایجاد ظرفیت می شود، اما به زمان نیاز دارد تا نتایج حاصل شود.

صفحه ۱۶۳

نظارت و ارزیابی:

● نظارت دقیق بر جمع آوری حق بیمه برای جلوگیری از کمبود بودجه.
● مداخلات تحریف کننده طولانی مدت در قیمت گذاری و تخصیص مجوزهای کار، عدم تعادل قابل توجهی در
نظام پزشکی ایران ایجاد کرده است. حذف این سیاست ها کارایی را بهبود می بخشد، اما ممکن است باعث
اختلالات کوتاه مدت در مناطق خاص شود، که مستلزم نظارت دقیق بر کمیت و کیفیت خدمات ارائه شده در
مناطق دوردست و اعمال تنظیمات لازم است.

چالش های سیاسی پیش بینی شده:

حذف قیمت گذاری و مجوزهای کاری تحمیلی میتواند باعث اختلالات کوتاه مدت در دسترسی به خدمات پزشکی در
مناطق خاص و برای گروه های اجتماعی خاص شود که وفاداران جمهوری اسلامی ممکن است از آن برای تحریکات
سیاسی سوء استفاده کنند. ترغیب انجمن های پزشکی موجود برای نظارت دقیق بر این مسائل و رسیدگی به آنها از
طریق یارانه های مناسب و ابزارهای مبتنی بر بازار بسیار مهم است.

خصوصی سازی

با اینکه خصوصی سازی دارایی های متعلق به دولت و نهادهای نیمه دولتی در کوتاه مدت پس از سقوط رژیم اسلامی
ممکن نیست، دولت موقت باید چارچوبی روشن و مؤثر برای تثبیت این دارایی ها و آمادگی برای اصلاحات آتی ایجاد
کند.

۱. اهداف

تمرکز در کوتاه مدت باید بر موارد زیر باشد:

● حفاظت از اموال عمومی
● بازگرداندن شفافیت
● تضمین تداوم عملیات اجرایی روزمره
این اقدامات نه تنها برای بازسازی اعتماد عمومی به نهادهای دولتی حیاتی هستند، بلکه پایه ای برای بازیابی اقتصادی
بلندمدت و خصوصی سازی موفق فراهم می کنند.

صفحه ۱۶۴

۲ اولویت های کلیدی

اقدامات زیر باید فورا انجام شوند:

● در اختیار گرفتن، حفاظت، ثبت و ضبط دارایی ها
● حذف منصوبان سیاسی از شرکت های دولتی و انتصاب مدیریت موقت
● حفظ عملکرد نهادهای تولیدی
● استخدام شرکت های حسابرسی برای بررسی تراکنش های گذشته و نظارت بر امور مالی جاری
● شناسایی بدهی ها و حفظ ارزش اقتصادی نهادها
● تعریف چارچوب اولویت بندی برای خصوصی سازی

۳. مفروضات

● گذار عمدتا مسالمت آمیز
● بازداری از خسارت جبران ناپذیر به زیرساخت های اقتصادی

۴. اقدامات

● تهیه فهرستی جامع از نهادهای دولتی و نیمه دولتی شامل بنیادها، موقوفات دینی و سایر نهادهای وابسته
● در اختیار گرفتن کنترل کامل بر دارایی های این نهادها، شامل:
○ املاک و دارایی های فیزیکی
○ سوابق و اسناد دیجیتال
○ دارایی های مالی
○ سهام شرکت ها
○ سایر سرمایه گذاری ها
● ایجاد یک سیستم شفاف و متمرکز برای ثبت دارایی ها به منظور حفاظت از آنها، جلوگیری از سواستفاده، و
آماده سازی برای بازسازی ساختاری

صفحه ۱۶۵

● برکناری منصوبان سیاسی از سمت های کلیدی در شرکت های دولتی و نهادهای عمومی به همراه قطع نفوذ
آنها، به منظور بازگرداندن شایسته سالاری و صداقت حرفه ای
● انتصاب تیم های مدیریتی موقت؛ شامل تکنوکرات ها، متخصصان صنعت و کارمندان غیرسیاسی با وظیفه حفظ
ثبات نهادی و شفافیت تا زمان شکل گیری ساختار مدیریتی دائمی و بر مبنای شایستگی
● ادامه بی وقفه ی عملکرد نهادهایی که خروجی اقتصادی مثبت دارند
○ الزام مدیریت موقت به حفظ سطح تولید، اجرای قراردادهای موجود و حفظ اشتغال در کوتاه مدت. این
اقدام از شوک اقتصادی جلوگیری، اعتماد عمومی را حفظ می کند و به شرکای داخلی و خارجی اطمینان
می دهد که زیرساخت اقتصادی کشور علیرغم تغییرات سیاسی همچنان پابرجاست.
● انتخاب شرکت های حسابرسی مستقل و معتبر داخلی و خارجی برای نظارت بر تراکنش های گذشته و عملیات
مالی آینده
● حسابرسی های تخصصی برای نهادهای بزرگ دولتی و بنیادها به منظور کشف فساد، اختلاس، قراردادهای جعلی،
ریسک های پنهان یا انتقال غیرقانونی دارایی ها تحت نظارت شرکت های حسابرسی.
● الزام شرکت های حسابرسی به نظارت لحظه ای بر عملکرد مالی نهادها، با هدف پیشگیری از سوءمدیریت. این
نظارت نه تنها پاسخگویی را تقویت می کند، بلکه پایه ای برای پیگیری های قانونی و ایجاد مکانیزم های شفافیت
پایدار خواهد بود.
● شناسایی کلیه بدهی های نهادهای دولتی، با هدف جلوگیری از انتقال ریسک های مالی بی پایان به دولت جدید
تحت نظارت شرکت های حسابرسی. این شرکت ها باید راهکاری ارائه دهند که هم ارزش عملیاتی و اقتصادی این
نهادها را حفظ کند و هم ریسک مالی آینده دولت را کاهش دهد.
● تدوین یک چارچوب استراتژیک و فهرست اولویتب ندیشده برای خصوصی سازی نهادهای دولتی. این چارچوب
باید بر اساس معیارهایی چون حداکثرسازی ارزش اقتصادی، حداقل سازی اختلال در اقتصاد و جلوگیری از
تقویت وابستگان رژیم سابق تدوین شود. خصوصی سازی باید به صورت شفاف، مرحله بنده شده و هدفمند اجرا
شود تا اهداف بزرگتری چون احیای اقتصادی و عدالت تحقق یابند.

بازنشستگی

اهداف

● به حداقل رساندن نارسایی در حمایت از بازنشستگان فعلی
● اجرای اصلاحات بدر راستای بهبود حکمرانی و تضمین پایداری مالی سیستم کنونی، به عنوان گامی مقدماتی
پیش از گذار نهایی به نظامی مبتنی بر مشارکت تعریف شده و سازوکار اندوخته گذاری

صفحه ۱۶۶

اولویت های کلیدی

● جمع آوری حق بیمه های بازنشستگی: دولت باید تا حد امکان به جمع آوری حق بیمه های صندوق های
بازنشستگی فعلی (از جمله سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و…) ادامه دهد. این امر به
دلیل ماهیت مبتنی بر موازنه نقدی این صندوق ها ضروری است، زیرا حقوق بازنشستگان فعلی از محل
حق بیمه های پرداختی توسط شاغلان فعلی تأمین میشود.

● تزریق منابع مالی اضطراری در صورت نیاز: در صورت ایجاد اختلال جدی در جمع آوری حق بیمه ها در کوتاه مدت،
دولت باید آمادگی ارائه منابع مالی اضطراری به سیستم بازنشستگی را داشته باشد.

فرضیات

● نظام بانکی کشور قابل بهره برداری باقی می ماند
● دولت در صورت لزوم توانایی استقراض یا آزادسازی فوری بخشی از دارایی های بلوکه شده ایران برای حمایت
اضطراری از نظام بازنشستگی را خواهد داشت.

اقدامات (برگرفته از اصلاحات پیشنهادی بانک جهانی)

● توقف هرگونه وام دهی به دولت: صندوق های بازنشستگی نباید نقش «قلک وام» دولت را ایفا کنند، بلکه باید
در راستای منافع بازنشستگان عمل نمایند.
● توقف انتقال دارایی های دولتی برای تسویه بدهی های دولت: جمهوری اسلامی در سال های اخیر به جای
پرداخت بدهی های خود به صندوق های بازنشستگی، شرکت های دولتی زیان ده را با ارزش گذاری های بسیار
غیرواقعی به این صندوق ها واگذار کرده است. این رویه باید فوراً متوقف شود.
● احیای شورای عالی تأمین اجتماعی: شورای عالی تأمین اجتماعی، نهادی سه جانبه متشکل از نمایندگان دولت،
کارگران و کارفرمایان بود که در سال ۱۳۸۹ منحل شد. وظیفه آن تعیین هیئت مدیره سازمان تأمین اجتماعی
بود. احیای این شورا نظارت مستقل بر فعالیت های سازمان تأمین اجتماعی را تقویت خواهد کرد.
● الزام برخورداری از تخصص مرتبط برای عضویت در هیئت مدیره: اعضای جدید هیئت مدیره سازمان تأمین
اجتماعی و سایر صندوق هایی که تحت نظارت وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی قرار دارند، باید از تخصص های

صفحه ۱۶۷

مرتبط برخوردار بوده باشند و ملزم به رعایت وظایف امانت داری (duty fiduciary )نسبت به منافع بازنشستگان
شوند.

نظارت و ارزیابی (برگرفته از اصلاحات پیشنهادی بانک جهانی)

● در اولین فرصت و در صورت امکان با کمک گیری از مؤسسات حسابرسی بین المللی، اولین حسابرسی خارجی از
صندوق های بازنشستگی تحت نظارت وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی (شامل سازمان تأمین اجتماعی، صندوق
بازنشستگی کشوری، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی روستائیان و عشایر) انجام
شده و از آن پس به صورت دوره ای تکرار شود.
● بانک مرکزی به عنوان متولی مستقل این صندوق ها منصوب خواهد شد تا «از سلامت فیزیکی و قانونی
دارایی ها اطمینان حاصل کند و بر معاملات مدیران دارایی نظارت داشته باشد »(بانک جهانی، ۲۰۰۳).

پسندیدن مطلب بالا
Subscribe
Notify of
0 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
Scroll to Top
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x