انرژی

هدف:

این برنامه گذار اضطراری، رویکردی راهبردی برای تثبیت، احیا و اصلاح زیرساخ های حیاتی نفت، گاز، برق و نظارت
هسته ای ایران در ۱۸۰ روز نخست پس از فروپاشی جمهوری اسلامی است. اجرای این برنامه بر عهده ی ستاد عالی انرژی
در پروسه ی گذار خواهد بود که متشکل از نیروهای ارزیابی شده و متخصص است. این طرح ابعاد امنیتی، حکمرانی، فنی
و ژئوپولیتیکی را در چندین مرحله با هم تلفیق می کند.

اهداف کلیدی:

1 جلوگیری از خرابکاری، هرج ومرج و فروپاشی عملیاتی در بخش انرژی
.2 احیای جریان برق و سوخت در سراسر کشور و تضمین پایداری آن
.3 از سرگیری صادرات برای تأمین درآمد ملی و بازگرداندن اعتماد جهانی به ثبات انرژی خلیج فارس
.4 پایه گذاری ساختار نهادی پایدار و بلندمدت اصلاحات قانونی و جلب اعتماد عمومی از طریق شفافیت و واگذاری
تدریجی به وزارت انرژی نوین با ساختار اصلاح شده

اولویت های کلیدی:

1 تشکیل ستاد عالی انرژی در گذار:
تجمیع و متمرکزسازی مدیریت نهادهای انرژی تحت نظارت یک نهاد عملیاتی امن و معتبر به منظور هدایت در
طول دوره اضطراری.
.2 تأمین و قفل گذاری سیستم های کنترلی فیزیکی و دیجیتال:
ایزوله سازی فوری شبکه های اسکادا (SCADA)، سامانه های پایش و مدیریت جریان برق و سوخت و
زیرساخت های سوخت برای جلوگیری از خرابکاری یا تصرف خصمانه.
.3 تثبیت جریان برق و سوخت در کشور:
اولویت بخشی به بیمارستان ها، سامانه های آب رسانی، و زیرساخت های حیاتی شهری؛ اجرای اصلاحات موقت از
جمله اضافه کردن واحدهای تولید برق با امکان نصب سریع و کوپن های هوشمند انرژی برای مدیریت گذرا.
.4 بازآرایی و بازگشت نیروی انسانی بخش انرژی:
ِی مقیم
شناسایی، راستی آزمایی و بازگماری نیروهای فنی سطح میانی؛ آغاز برنامه جذب نیروهای متخصص ایرانِی مقیم
خارج به منظور احیای توان مدیریتی بخش انرژی.

صفحه ۱۰۳

5 انتقال تدریجی وظایف به وزارت جدید انرژی:
ادغام وزارت نفت و وزارت نیرو در قالب ساختار یکپارچه ای متشکل از بخش های سیاست گذاری، اجرایی و نوآوری
تا پایان فاز پنجم.
6. آغاز نوسازی زیرساخت ها و اصلاحات قانونی:
شروع ارتقا پالایشگاه ها و نیروگاه های فرسوده برای بهبود کیفیت سوخت، کاهش قطعی برق و تضمین ایمنی
عملیاتی. در کنار آن، تشکیل یک هیأت بررسی حقوقی برای ارزیابی و بازنگری قراردادهای انرژی دوران رژیم، در
راستای انطباق با استانداردهای بین المللی.
7. بازتعریف نظارت هسته ای در چارچوب غیرنظامی و بین المللی:
تعلیق فعالیت ها، ایمن سازی مواد، آغاز بازرسی ها، و انجام ممیزی های ایمنی مربوط به آلودگی و نگهداری مواد
پرتوزا.
8. جلب اعتماد سرمایه گذاران و نهادهای بین المللی:
تسهیل دسترسی ناظران، انتشار نقشه راه اصلاحات و راه اندازی “همایش گفت وگوی انرژی ایران” به عنوان
بستری شفاف و قابل تعامل.

فرضیات:

1 امنیت پایه ای و کنترل سرزمینی در اغلب مناطق تولید انرژی برقرار شده است.
.2 پشتیبانی فنی و مالی بین المللی در دسترس خواهد بود.
.3 فرض بر آن است که حضور عناصر وابسته به نهادهای پیشین در زیرساخت های انرژی محدود است و امکان
کنترل سریع و هدفمند آنها وجود دارد.
.4 مهندسان و تکنسین های سطح میانی آمادگی همکاری با ستاد عالی انرژی در گذار را دارند.
.5 پیش بینی میشود که در طی ۹۰ روز نخست، بخشی از تحریم ها با محوریت انرژی از طریق مسیرهای دیپلماتیک
کاهش یابد.

فاز صفر: هماهنگی پیش از ورود (پیش از روز اول)

● تشکیل ستاد عالی انرژی در گذار:
یک نهاد مرکزی با اعتماد بالا، متشکل از متخصصان ایرانی مقیم خارج در حوزه های نفت و گاز، برق، امنیت
سایبری، برنامه ریزی راهبردی و تثبیت اقتصادی به عنوان ستاد عالی انرژی در گذار(از این پس “ستاد”)تشکیل
می شود. ستاد به عنوان مرکز مدیریت کلیه برنامه ریزیها، عملیات اجرایی و سیاست گذاری عمل خواهد کرد.
همچنین یک ساختار اجرایی چندسطحی با دفاتر هماهنگ کننده منطقه ای در سطح استان ها راه اندازی خواهد
کرد تا استقرار سریع تیم های فنی، مدیریت موقعیت های خاص و نظارت بر انتقال امن تأسیسات حیاتی را
امکان پذیر سازد.

صفحه ۱۰۴

● تفویض قانونی اختیارات:
صدور حکم رسمی و مکتوب از سوی رهبر خیزش ملی به منظور واگذاری کامل اختیارات اجرایی بخش انرژی به
ستاد بلافاصله پس از فروپاشی رژیم.
● شناسایی و ارزیابی نیروهای متخصص داخلی:
شناسایی ساختاری گسترده تا سطح چهارم مدیریتی در وزارت نفت و وزارت نیرو انجام خواهد شد. با بهره گیری
از اطلاعات میدانی و گزارش های منابع درون سازمانی، افرادی که وابستگی آنها به ساختارهای امنیتی رژیم
پیشین یا سپاه پاسداران محرز باشد، برای برکناری شناسایی میشوند. هم زمان، نیروهای شایسته و فاقد
وابستگی سیاسی که برای ادامه همکاری در دوران گذار مناسب تشخیص داده شوند، به صورت محرمانه
شناسایی و برای حفظ و به کارگیری تحت نظارت ستاد در نظر گرفته خواهند شد.
● تهیه نقشه تأسیسات کلیدی و رویه های عملیاتی:
تدوین پیش نویس شیوه نامه های اجرایی برای ایمن سازی و توقف کنترل شدهی پالایشگاه ها، جداسازی امن
سامانه های پایش و کنترل (SCADA)، بازبینی و تعیین تکلیف وضعیت نیروها و انتقال امن سایت ها.
● تأمین لجستیک و ارتباطات ایمن:
راه اندازی سامانه های ارتباطی رمزگذاری شده (ماهواره ای و زمینی) برای استفاده تیم های اعزامی.
● تشکیل واحد هماهنگی بین المللی:
این واحد مسئول ارتباط با وزارت انرژی ایالات متحده، سرویس اقدامات خارجی اتحادیه اروپا، وزارتخانه های
انرژی خلیج فارس، آژانس بین المللی انرژی (IEA)، اوپک، صندوق بین المللی پول (IMF)، بانک جهانی (WB )و
سایر نهادها خواهد بود تا کمک های فنی، تأمین سوخت و اعتبار بین المللی را تسهیل کند.
● تحلیل راهبردی ظرفیت پالایشی کشور:
برآورد جامع از زیرساخت های پالایشی ایران برای سنجش خروجی واقعی در مقابل ظرفیت اسمی، به ویژه در
تولید بنزین، گازوئیل و سوخت هواپیما.
اقدامات مکمل:
 شناسایی و ارائه شکاف های عرضه و تقاضا در مناطق شهری، نظامی و خدمات حیاتیo

ارزیابی امکان پذیری فنی و عملیاتی برای احیای عرضه داخلی در ۳۰ روز ابتداییo

تهیه فهرستی از مسیرهای تأمین اضطراری از طریق کشورهای دوست برای جبران کمبودهای احتمالی درo

مرحله تثبیت

صفحه ۱۰۵

فاز ۱: تصرف اضطراری و تثبیت اولیه (روزهای ۱ تا ۱۰)

● راستی آزمایی اضطراری و اقدام سریع برای تعلیق یا برکناری سطوح اول تا چهارم مدیریتی در وزارتخانه های نفت
و نیرو، همچنین سطوح اول و دوم در مراکز استانی، با همراهی واحدهای حفاظتی منتخب، اجرا خواهد شد. در
موارد بحرانی، دستور موقت تعلیق برای حفظ پیوستگی عملیاتی به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت اعمال میشود تا
فرایند راستی آزمایی کامل شود.
● واحدهای حراست مستقر در زیرمجموعه های انرژی، فورا خلع سلاح، بازداشت و سامانه های نظارتی آنها
جمع آوری خواهد شد. زنجیره های ارتباط داخلی و گزارش دهی امنیتی، مسدود می شوند.
● سامانه های پایش و مدیریت دیجیتال از جمله SCADA جداسازی امن خواهند شد. کلیه دسترسی های ریشه ای
تغییر کرده و سامانه ها از هرگونه اتصال خارجی قطع میشوند. در صورت لزوم، پروتکل های کنترل دستی فعال
خواهند شد.
● شیوه نامه هماهنگی مدنی–امنیتی بین ستاد عالی انرژی در گذار و نیروهای مسئول برای حفاظت فیزیکی از
زیرساخت ها، اعمال مقررات منع رفت وآمد (در مناطق خاص) و تضمین بازگشت ایمن نیروهای فنی فعال
خواهد شد.
● فرایند بررسی، مسدودسازی و حسابرسی منابع مالی مربوط به صادرات انرژی، یارانه های داخلی و صندوق های
حاکمیتی آغاز میشود.
● یک سازوکار ارتباط روزانه بین زیرکمیته های فنی ستاد و مدیران میانی تأسیسات انرژی در سراسر کشور برقرار
خواهد شد (برای مثال، گزارش های صبحگاهی و جلسات همزمان روزانه).

فاز :۲ تثبیت و امداد انرژی (روزهای ۱۱ تا ۴۰)

● حسابرسی فنی و چندرشته ای از تمام زیرساخت های انرژی کشور شامل وضعیت تجهیزات، گزارش آسیب،
وفاداری پرسنل و ارزیابی پایداری عملیاتی انجام خواهد شد.
● جریان برق و سوخت در سطح ملی با اولویت دهی به بیمارستان ها، سامانه های آبرسانی و مراکز شهری بازسازی
میشود. اطلاع رسانی عمومی برای توضیح واقعیت های مربوط به قیمت گذاری سوخت و آماده سازی برای اصلاح
یارانه ها اجرا خواهد شد. هم زمان، طرح های آزمایشی سهمیه هوشمند انرژی برای خانوارهای آسیب پذیر در
شهرهای منتخب راه اندازی میشود.
● فرآیند بازگشت تدریجی نیروی انسانی، بر پایه غربالگری اضطراری و جذب نیروهای سطح میانی (مهندسان،
کارشناسان و کارمندان فنی) آغاز میشود.

صفحه ۱۰۶

● واحدهای تولید برق سریع النصب از کشورهای همسایه اجاره یا خریداری شده و برای جبران شکاف تولیدی
موقت مستقر خواهند شد.
● کلیه قراردادها و توافق نامه های نفت و گاز که طی پنج سال اخیر بسته شده اند، تعلیق و وارد چرخه بررسی
حقوقی در قالب ساختار موقت انتقالی می شوند.
● تیم های واکنش فوری زیست محیطی برای رفع خطرات فوری و ریسک های ایمنی مرتبط با پالایشگاه ها و
نیروگاه ها فعال خواهند شد.

فاز :۳ تداوم عملیاتی و اعتمادسازی (روزهای ۴۱ تا ۱۰۰)

● ساختارهای امنیت فیزیکی جانشین جایگزین واحدهای حراست خواهند شد. این نهادهای تازه زیر نظر ستاد و
با نظارت نهادی مدنی فعالیت می کنند.
● سامانه شفافیت عمومی راه اندازی و اطلاعات روزانه درباره تولید سوخت، ظرفیت پالایشگاه ها، مناطق دارای
قطعی برق و خالصه حسابرسی ها منتشر می شوند.
● برنامه های آزمایشی برای ادغام ساختاری وزارت نفت و نیرو آغاز خواهد شد.
● سازوکارهایی برای تشویق گزارش تخلفات و تقویت تعهد سازمانی طراحی خواهد شد تا کارکنان در فرآیند
بازسازی نقش فعال داشته باشند و از انحرافات احتمالی جلوگیری شود.
● دسترسی ناظران بین المللی از جمله IAEA ،IEA، بانک جهانی و بیمه گران برای ارزیابی کنترل عملیاتی، اطمینان از
شفافیت و تسهیل جریان اعتبار خارجی فراهم خواهد شد.
● کارگروه اصلاح حقوقی و نظارتی برای انطباق با استانداردهای جهانی و حکمرانی شفاف آغاز به کار خواهد کرد.
● کارگروه ارزیابی انرژی هسته ای پس از رژیم زیر نظر ستاد عالی تشکیل می شود تا درباره آینده انرژی هسته ای
ایران تصمیم گیری کند.
همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA )برای بازرسی کامل سایت های غنی سازی شامل نطنز، فردو و
اصفهان
ارزیابی مجدد ایمنی عملیاتی نیروگاه بوشهر
تعلیق کامل فعالیت های هسته ای تا زمان بررسی راهبرد ملی
بررسی امکان جایگزینی انرژی هسته ای با انرژی های تجدیدپذیر
ایمن سازی مواد پرتوزا با نظارت بین المللی

صفحه ۱۰۷

پایش زیست محیطی (آب، خاک، هوا) تا شعاع ۵۰ تا ۱۰۰ کیلومتری اطراف مراکز مشکوک
بررسی جابه جایی و ذخیره سازی اورانیوم غنی شده و انطباق آن با استانداردهای جهانی

فاز :۴ انتقال نهادی و تثبیت ساختاری (روزهای ۱۰۱ تا ۱۳۰)

پس از تثبیت نسبی شرایط در ۱۰۰ روز نخست، تمرکز اصلی به سمت بازسازی نهادی، تثبیت منابع انسانی و انتقال
تدریجی کنترل از ستاد به وزارت انرژی جدید تغییر میکند. هدف این فاز، حفظ پیوستگی عملیاتی در کنار شروع
ساختاردهی پایدار و جلوگیری از گلوگاه های سیاسی یا بوروکراتیک است.
● ادغام مرحله ای وزارت نفت و وزارت نیرو در قالب وزارت جدید انرژی:
فرآیند ادغام در دو گام صورت میگیرد:
◦ در مرحله اول، دفتر مشترک هماهنگی با چارچوب حکمرانی اشتراکی تأسیس میشود.
◦ در مرحله دوم (در طی ۶۰ روز)، ساختار عملیاتی جدید فعال می گردد که شامل چهار بخش کلیدی خواهد بود:
۱. نفت و گاز
۲. برق
۳. انرژیهای نو و هسته ای
۴. سیاست گذاری راهبردی و مقررات گذاری
● انتصاب رهبری موقت:
رهبران موقت از میان نیروهای متخصص داخلی و کارشناسان مورد اعتماد از میان ایرانی های مقیم خارج
انتخاب می شوند. به منظور جلوگیری از واکنش منفی یا مقاومت نهادی، پست های کلیدی به صورت مشارکتی با
نیروهای محلی اداره میشوند. در این دوره، ستاد نظارت عالی خود را حفظ میکند.
● تکمیل حسابرسی پالایشگاه ها و آغاز نوسازی:
حسابرسی فنی و عملکردی پالایشگاه های ملی نهایی و برنامه ریزی برای نوسازی فنی و زیست محیطی در
سایت های کلیدی آغاز میشود. هدف، کاهش آالایندگی، بهبود کیفیت سوخت و انطباق با استانداردهای ایمنی
بین المللی است.
● فعال سازی کارگروه بازگشت نخبگان ایرانی خارج از کشور:
این کارگروه مسئول تعیین معیارهای جذب، فراهم سازی اقامت، حقوق کوتاه مدت و اجرای طرح بازگشت
نخستین گروه از مهندسان، اقتصاددانان و برنامه ریزان خواهد بود. هر فرد با همتای داخلی خود همراه می شود
تا همکاری مشترک و انتقال تجربه تسهیل شود.
● انتقال سامانه های سایبری و فیزیکی به وزارت جدید انرژی:
فرآیند انتقال تدریجی سامانه های اسکادا، زیرساخت های دیجیتال و امنیت سایبری به مراکز منطقه ای وزارت

صفحه ۱۰۸

انرژی در قالب یک مدل دسترسی مرحله ای انجام میشود. همزمان، پروتکل های اعتماد صفر (trust-zero )برای
حفاظت از شبکه ها اجرا می شود و ستاد عالی انرژی به عنوان پشتیبان امنیتی باقی می ماند.

فاز :۵ نوسازی زیرساختی و بازتنظیم حقوقی (روزهای ۱۳۱ تا ۱۶۰)

در این مرحله، تمرکز اصلی از اقدامات اضطراری به سمت نوسازی فنی و حقوقی پایدار تغییر می یابد. این فاز با هدف
مدرن سازی دارایی های حیاتی، فعال سازی طرح های آزمایشی انرژی های نو، اصلاح قراردادهای دوره پیشین و پاکسازی
زیست محیطی، پایه های یک بخش انرژی شفاف و قانونمند را بنیان گذاری می کند.
● آغاز پایلوت های تثبیت شبکه برق:
با تمرکز بر افزایش قابلیت اطمینان شبکه و کاهش وابستگی به دیزل در استان های کلیدی، طرح های آزمایشی
تثبیت شبکه طراحی و اجرا میشوند. هم زمان، فرایند انتخاب مکان برای اجرای پایلوت های انرژی تجدیدپذیر در
فاز ۶ یا سال دوم آغاز می گردد.
● بازسازی مرحله ای نیروگاه های حرارتی گازسوز:
طرح نوسازی فنی برای بهبود بازدهی و توان پاسخگویی بار در نیروگاه های قدیمی آغاز می شود. برنامه ریزی دقیق
پروژه ها بر اساس نتایج ارزیابی های فنی انجام شده در فاز ۴ صورت می گیرد و پیمانکاران با اولویت داخلی بسیج
خواهند شد.
● تقویت مرحله ای شبکه انتقال برق:
مطالعات فنی مسیر، ارزیابی های امنیت حریم عبور و فرآیندهای تأمین تجهیزات و تدارکات برای ستون فقرات
۵۰۰ کیلو ولتی شبکه ملی آغاز میشود. اجرای فیزیکی این پروژه از اواخر فاز ۶ یا در سال دوم عملیاتی خواهد
شد.
● تشکیل هیأت مستقل بازنگری قراردادها:
یک نهاد حقوقی مستقل با حضور حقوق دانان برجسته و ناظران بین المللی برای بررسی، ارزیابی و در صورت لزوم
بازنگری یا لغو قراردادهای انرژی بسته شده در دوره رژیم پیشین تشکیل میشود. اصول کلیدی این نهاد شامل
فرآیند حل اختلاف سریع، حفاظت از سرمایه گذاران و انطباق با استانداردهای بین المللی خواهد بود.
: Strategic Petroleum Reserve – SPR ذخایر راهبردی نفت ●
مکان های مناسب برای احداث مخازن راهبردی انتخاب و تأمین مالی اولیه آن تثبیت میشود. طراحی مهندسی،
برنامه ریزی لجستیکی و عملیات عمرانی اولیه آغاز خواهد شد. آغاز ساخت فیزیکی منوط به نهایی شدن
توافقات با حامیان مالی است.

صفحه ۱۰۹

● برنامه های ضد فساد و ارتقای سلامت اداری:
دفتر نظارت داخلی وزارت جدید انرژی تشکیل و فعال میشود تا بر فرآیندهای مالی، قراردادها و رویه های
پرسنلی نظارت کند و با تخلفات احتمالی برخورد قانونی و شفاف داشته باشد.
● گسترش عملیات پاکسازی زیست محیطی:
دامنه ی پایش، نمونه برداری و اقدامات پاکسازی در اطراف تأسیسات هسته ای، مجتمع های پتروشیمی و مراکز
غنی سازی که دارای سابقه آلودگی محیطی هستند افزایش می یابد. همکاری با نهادهای بین المللی در این مرحله
تقویت می شود.

فاز :۶ گشایش اقتصادی و تنظیم گری نهایی (روزهای ۱۶۱ تا ۱۸۰)

در این فاز نهایی، تمرکز بر ایجاد زیرساخت حقوقی و نهادی لازم برای حضور مجدد ایران در نظام انرژی بین المللی است.
چارچوب های قانونی موقت تدوین می شوند، پایلوت های اقتصادی اجرا می شوند و نهادهای تنظیم گر مستقل آغاز به کار
می کنند تا بازار انرژی بر اساس اصول رقابت، شفافیت و پایداری شکل گیرد.
● تدوین منشور اضطراری انرژی:
پیشنویس یک منشور موقت منتشر می شود که اصول دسترسی به بازار، استقالل تنظیم گری و اهداف
زیست محیطی را تبیین میکند. قانون جامع انرژی پس از مشورت های ملی و تخصصی ظرف ۱۲ ماه تهیه خواهد
شد.
● راه اندازی نهاد تنظیم گر مستقل انرژی:
این نهاد به طور موقت مسئول تدوین تعرفه ها، نظارت بر پایلوت های شبکه و تضمین دسترسی غیرتبعیض آمیز
به زیرساخت های انرژی خواهد بود. این نهاد با حضور کارشناسان مورد تایید داخلی و پشتیبانی مشاوران
بین المللی فعالیت می کند.
● پایلوت بازار برق:
بازار آزمایشی پاسخگویی به تقاضا و تعرفهگ ذاری متغیر بر اساس زمان برای کاربران دولتی و تجاری در مقیاس
محدود اجرا میشود. نقشه راه استقرار سراسری زیرساخت «اندازه گیری هوشمند» 
    Advanced Metering infrastructure -AMI  

نیز تهیه خواهد شد 
● برگزاری همایش گفت وگوی انرژی ایران:
این همایش به عنوان بستر رسمی شفاف سازی، تعامل با بازیگران بین المللی، ارائه نتایج حسابرسی فنی، نمایش
مسیرهای سرمایه گذاری و دریافت بازخورد عمومی برگزار می شود. این رویداد صرفاً جهت اعتمادسازی بوده و
فراخوان جذب سرمایه رسمی در آن مطرح نمی شود.

صفحه ۱۱۰

● انتشار نقشه راه اصلاحات انرژی:
یک سند جامع دوساله منتشر می شود که مراحل اصلاحات، مشوق های سرمایه گذاری، تخصیص های بودجه ای
و فرآیندهای گذار بازار انرژی را تشریح می کند.
● تشکیل واحد نوآوری اضطراری وزارت انرژی:
این واحد برای پاسخ سریع به چالش های فنی جاری مانند تشخیص نشت، تحلیل خرابی شبکه، بهینه سازی
سامانه های توزیع و جذب فناوری های نو با همکاری نیروهای بازگشتی و دانش بنیان راه اندازی خواهد شد.
پیشنهادها
● ایجاد شورای دائمی اضطرار انرژی تحت نظر رهبری ملی:
یک شورای عالی متشکل از اعضای کلیدی ستاد عالی انرژی در گذار، مسئولان انتقالی وزارت انرژی و مشاوران
امنیت ملی تشکیل شود تا تصمیم گیری سریع، اولویت بندی منابع و هماهنگی بین بخشی (انرژی، دفاع، مالی،
محیطزیست)را تضمین کند.
● تثبیت همکاری های فنی و مالی بین المللی در ۶۰ روز نخست:
با نهادهای بین المللی و کشورهای متحد، توافقنامه های اجرایی جهت تأمین اعتبارات اضطراری، پشتیبانی فنی
و تأیید خارجی برنامه بازسازی انرژی ایران امضا شود.
● طراحی معماری حقوقی اولیه برای بازار شفاف انرژی:
تهیه پیش نویس اسناد پایه مانند “قانون اصلاح ساختار انرژی” و “منشور نهاد تنظیم گر مستقل” با هدف جذب
سرمایه گذاری معتبر و اطمینان بخشی به افکار عمومی درباره حاکمیت شفاف
و عادلانه.
● اجرای کمپین ملی آگاهی بخشی درباره وضعیت واقعی انرژی و ضرورت اصلاحات:
برنامه رسانه ای هدفمند برای اطلاع رسانی به مردم درباره شرایط موجود، دلایل حذف یارانه ها و فواید بلندمدت
اصلاحات با لحن شفاف، غیرسیاسی و هماهنگ با واقعیت های اقتصادی.
● اولویت بندی دیپلماسی انرژی برای کاهش هدفمند تحری مها:
طی ۹۰ روز نخست، کمپین هماهنگ دیپلماتیک بر محور شفاف سازی در بخش انرژی و همکاری هسته ای،
به منظور بازگشایی دارایی های بلوکه شده، دریافت معافیت های بشردوستانه در حوزه انرژی و تسهیل تجارت فنی
آغاز شود.

صفحه ۱۱۱

خروجی های مورد انتظار
● تداوم تأمین انرژی در سطح ملی:
بازگشت برق و سوخت به کلیه استان ها، با اولویت دهی به مراکز درمانی، شبکه آب رسانی و خدمات حیاتی.
● تثبیت کنترل کامل بر نهادهای انرژی:
تسلط کامل بر زیرساخت های فیزیکی و دیجیتال از جمله سامانه های اسکادا، پایانه های نفتی و نیروگاه ها، با
حذف نیروهای وابسته به سپاه و نهادهای امنیتی رژیم پیشین.
● بازگشت درآمدهای صادراتی انرژی:
راه اندازی مجدد صادرات از پایانه ها و پالایشگاه های کلیدی و آغاز تولید درآمد برای تثبیت مالی و ارتقا اعتبار
جهانی ایران.
● افزایش اعتماد عمومی به نهادهای انتقالی:
ارتباطات روزانه، بهبود مشهود در خدمات انرژی و حذف نهادهای امنیتی وابسته به رژیم، باعث ایجاد مشروعیت
و اعتماد عمومی خواهد شد.
● ایجاد زیرساخت نهادی برای اصلاحات پایدار:
ادغام ساختاری و حقوقی وزارت جدید انرژی، فعال سازی سامانه های نظارت و شفافیت و آغاز نوسازی عملیاتی و
فناورانه.
پایش و ارزیابی
سنجه های موفقیت:
● بازیابی جریان برق و سوخت:
گزارش های روزانه تولید برق (مگاوات) و تأمین سوخت در استان ها، با هدف بازگشت ٪۷۰ سطح خدمت تا روز
.۴۵
● غربالگری و جایگزینی نیروها:
درصد سمت های کلیدی که از طریق کمیسیون راستی آزمایی اضطراری پر شده اند، همراه با گزارش های
دوهفتگی درباره خلاهای منابع انسانی.
● نوسازی زیرساخت ها:
داشبوردهای حسابرسی در سطح تأسیسات، شامل شاخص های بازگشت به کارکرد عملیاتی، اختالالت و
وضعیت ارتقا فنی.

صفحه ۱۱۲

● تأمین امنیت سایبری و سامانه های کنترل:
گزارش های وضعیت شبکه و تأیید حذف کامل دسترسی های مخرب یا مرتبط با عوامل خارجی.
● اعتماد عمومی و ثبات اجتماعی:
پایش افکار عمومی از طریق حجم تماس با خطوط ویژه، روندهای شبکه های اجتماعی
و اندازه گیری مشارکت در پایلوت های کوپن انرژی.
● بازگشت و ادغام نیروهای متخصص خارج نشین:
تعداد نیروهای بازگشته، وضعیت تخصیص کاری و میزان ماندگاری آنان در ساختارهای ستاد
و وزارت جدید انرژی.
سازوکار بازبینی:
● گزارش های روزانه وضعیت از فرماندهی های منطقه ای به ستاد مرکزی
● جلسات هفتگی ملی انرژی با مقام انتقالی و نهادهای بین المللی ناظر
● گزارش های عمومی ماهانه از نهاد مستقل ناظر شامل ایمنی، بازسازی و استخدام

چالش های سیاسی احتمالی و راهکارهای پیشنهادی

چالش ۱: مقاومت نیروهای وابسته به رژیم در سطح استانی

 بسیاری از مدیران میانی یا عالی رتبهبخش انرژی دارای روابط مستقیم با سپاه یا منافع مالی وابسته به نظام هستند. حذف آنها ممکن است منجر به خرابکاری یا کارشکنی شود. 

راهکار: برکناری فوری دو سطح بالایی، همراه با جایگزینی فوری از میان نیروهای آموزش دیده ستاد و حمایت میدانی تیم های نظارت. 

چالش ۲ : واکنش پوپولیستی نسبت به همکاری های بین المللی یا بازگشت نخبگان مقیم خارج 

جریان های مخالف اصلاحات ممکن است بازگشت متخصصان خارج نشین یا همکاری با نهادهای بین المللی را به عنوان مداخله خارجی جلوه دهند.

صفحه ۱۱۳

راهکار: تأکید بر «مالکیت ملی اصلاحات»، روایت بازگشت نخبگان به عنوان وظیفه میهنی و استفاده از ترکیب نیروهای
داخلی و خارجی در سمت های کلیدی. همچنین شفاف سازی فرآیندها و انتشار داستان های موفقیت در رسانه ها.
چالش :۳ خرابکاری و جاسوسی دیجیتال در مراحل اولیه انتقال سامانه ها
باقی مانده های ساختار امنیتی ممکن است از روزنه های فنی برای خرابکاری در تأسیسات بهره ببرند.
راهکار: قطع فوری شبکه های اسکادا، پاکسازی دسترسی های خارجی و استقرار واحدهای ضد خرابکاری با اختیار واکنش
فوری.
چالش :۴ مقاومت در برابر شفاف سازی و حسابرسی عمومی
ذی نفعان فاسد در رژیم پیشین ممکن است تلاش کنند روندهای حسابرسی، انتشار داده ها یا بازنگری قراردادها را مختل
کنند یا بی اعتبار جلوه دهند.
راهکار: گره زدن شفاف سازی به مفهوم «حیثیت ملی»، استفاده از نهادهای ناظر مردمی و بین المللی برای تقویت
مشروعیت و مقابله با پروپاگاندا.
چالش :۵ تاخیر در آزادسازی منابع مالی و حمایت خارجی
ابهام در وضعیت حقوقی دولت انتقالی ممکن است مانع آزادسازی دارایی های بلوکه شده یا اعطای خطوط اعتباری شود.
راهکار: آغاز گفت وگوی رسمی با نهادهای بین المللی از فاز صفر، تهیه اسناد حقوقی از پیش نویس شده و تضمین
تعهدات بین المللی نسبت به چارچوب بازسازی انرژی ایران.

پسندیدن مطلب بالا
Subscribe
Notify of
0 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
Scroll to Top
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x